Ke hoʻomau nei mākou i ka paʻi ʻana i nā mea kūʻokoʻa mai ka WPC (World Potato Congress), e haʻi ana e pili ana i ka hoʻonohonoho ʻana o kahi kaulahao hua kanu hua maikaʻi ma ʻApelika.
E mālama ʻia ka World Potato Congress mai Mei 31 a Iune 3 ma Dublin, Ireland. E hui pū ka hanana i nā poʻe loea, me nā mea hana potatoes, nā mea kūʻai nui, nā mea ʻeke, nā mea lawe mai a me nā mea hoʻopuka i nā hua a me nā meaʻai potatoes.
ʻO ka hemahema koʻikoʻi o nā hua maikaʻi o nā ʻano hua a me nā ʻano adaptive he mea keakea nui i ka hana ʻana i ka ʻuala ma nā ʻāina ʻApelika.
ʻAʻole hoʻololi ka hapa nui o nā mahiʻai liʻiliʻi i ka hua ʻuala no kekahi mau kau. ʻO kēia ka hopena i nā hua haʻahaʻa a me ka maikaʻi ʻole ma muli o ka degeneration o nā hua.
Mālama ka nui o nā mahiʻai i nā ʻuala liʻiliʻi mai kā lākou mau mea kanu a hoʻohana iā lākou i mea kanu, e hoʻonui ai i ka hiki ke loaʻa i nā maʻi maʻi, me nā mea weliweli loa e hōʻemi ana i nā hua (PLRV) a me ka maʻi potato Y (PVY)).
Aia kekahi poʻe mahiʻai e hoʻohana i nā mea kanu ʻuala a lākou e kūʻai ai mai nā kumu ʻike ʻole, e hoʻonui ana i ka manawa o ka hoʻolaha wale ʻana i nā maʻi maʻi, akā ke hoʻolaha pū nei hoʻi i ka pala pala ma muli o Ralstonia solancearum.
Me ka ʻike i kēia ʻano pōʻino loa, kākoʻo nā hui noiʻi aupuni, nā mea mahiʻai kālepa, nā NGO a me nā ʻāpana kūʻokoʻa i ka hana ʻana i nā hua ʻoi aku ka maikaʻi ma o nā ʻōnaehana kumu, waena (i kapa ʻia hoʻi he koho) a me nā ʻōnaehana huaʻai ʻole.
ʻO kahi ʻōnaehana hua kūhelu e hahai ana i ka hana ʻana i nā hua koʻikoʻi a me nā kaʻina hana hōʻoia ʻo ia ke ala hilinaʻi loa e hana i nā hua maikaʻi. ʻO ka hōʻoia koʻikoʻi loa no ka ʻuala hua e lawe ʻia ma Kenya e ka Plant Health Inspection Service.
Eia nō naʻe, ʻoi aku ka liʻiliʻi o 5% o nā pono o ka ʻāina i nā hua mai kēia kumu kūhelu. He pipiʻi lākou, ʻaʻole hiki i ka poʻe mahiʻai ke kūʻai aku, a he kiʻekiʻe hoʻi ke kumukūʻai o ka lawe ʻana iā lākou a puni ka ʻāina.
ʻO kahi ʻōnaehana hua ʻuala ʻokoʻa a i ʻole waena waena he mau mea ʻokoʻa a me ka ʻike ʻole, a ʻo ka hana maʻamau e pili kokoke ana i ka poʻe mahiʻai. Ke hahai nei kēia ʻōnaehana i ka ʻōnaehana Quality Declared Seed (QDS), akā ʻokoʻa paha nā ʻōlelo kikoʻī ma ka ʻāina.
Hoʻopuka ʻia kēia ʻano hua (nā ʻōnaehana ʻokoʻa) e ka poʻe mahiʻai kālepa i aʻo ʻia, nā hui hui a me kekahi mau mea hana liʻiliʻi kiʻekiʻe. Loaʻa iā lākou nā hua maʻamau mai nā kikowaena noiʻi (pūnaewele kūhelu) a hāʻawi hou i nā hua e loaʻa ka nui e like me nā lula QDS. Nānā ʻia nā mea i loaʻa e nā mea nānā aupuni, no ka laʻana, ma ʻAitiopa. Akā, hiki ke hoʻopili ʻia kēlā mau ʻanoʻano me ka pala ʻeleʻele inā loaʻa ka lepo ma ka mahiʻai i ka maʻi bacteria. ʻO ka mea pōʻino, ʻaʻole maʻalahi kēia i nā mea nānā ke ʻike, no ka mea, hana wale lākou i kahi nānā ʻike.
I mea e hoʻokō ai i kahi ʻōnaehana hilinaʻi no ka hana ʻana i nā hua maikaʻi e hoʻonui ai i ka huahana o nā ʻōnaehana ʻelua i kūkākūkā ʻia ma luna nei, ʻo ka loaʻa ʻana o nā hua ʻuala maʻemaʻe kahi mea e pono ai. ʻO ka hapa nui o nā ʻāina ma ʻApelika, ʻo ia hoʻi ʻo Burundi, ʻAitiopa, Kenya, Malawi, Rwanda, Tanzania a me Uganda, loaʻa nā ʻōnaehana kumu ma kahi, e komo pū ana me nā keʻena moʻomeheu tissue, nā aeroponika a me nā hale ʻōmaʻomaʻo e hoʻohua i nā minituber maʻemaʻe mai nā mea kanu in vitro.
I kekahi o kēia mau ʻāina, ʻaʻole hoʻohana ʻia nā hoʻonohonoho aroponic ma muli o ka pau ʻana o ka mana a me nā hemahema o nā meaʻai. Eia kekahi, ua maopopo ka hiki ke hohola i ka pala pala me nā hua mua, no ka mea, ʻaʻole i hoʻokō pono ʻia ka hoʻāʻo ʻana no kēia pathogen i kēlā me kēia manawa o ka hana hua.
ʻOiai ʻo kēia mau mea āpau, ke paipai nei kekahi mau ʻano i ka hana ʻana i nā hua maikaʻi, no ka laʻana, hana ʻo Kisima Farm i nā hua ʻuala ma kahi o 200 mau ʻeka i kēlā me kēia makahiki, ua hōʻoia ʻia kēia hana ma ke ʻano he maʻemaʻe. Ma ʻAitiopia, nui nā hui a me kekahi poʻe mahiʻai pāʻoihana e hana pū i ka QDS maikaʻi.
ʻO Kisima Farm ka mea hana hua ʻuala hōʻoia nui loa ma Kenya, e hāʻawi ana ma kahi o 75% o nā hua ʻuala a pau i hōʻoia ʻia i loaʻa ma ka ʻāina. Hoʻopuka ka ʻoihana i nā hua ʻuala o nā ʻano mea makemake ʻia e ka poʻe mahiʻai, i hānai nui ʻia e KALRO / CIP, a me HZPC.
Loaʻa iā ia ma mua o 4000 tons o ka ʻuala i kēlā me kēia makahiki, ʻo 75% ka mea kanu me ka nui o ka tuber o 28-45 mm (nui 1) a me 45-60 mm (nui 2). Hoʻomaka ka hana ʻana me nā mea kanu in vitro i kūʻai ʻia mai GTIL a me Stokmen Rozen, kahi i ulu aeroponically e hana i nā minitubers, a ma hope e hoʻoponopono ʻia i ka nui kūpono i ka lepo maʻemaʻe.
Ua hoʻomaka ka nui o nā mea kanu liʻiliʻi e ulu i nā mea kanu maikaʻi mai nā hua i hōʻoia ʻia, a lākou e kūʻai ai mai Kisima Farm a kūʻai aku i nā mea kanu ʻē aʻe. Ua nui ke kālā i loaʻa i kēia poʻe mahiʻai no ka piʻi ʻana o nā hua ʻuala ma kahi o 60%, a ʻo ia hoʻi ka piʻi ʻana o ka loaʻa kālā.